بیشتر در مورد طبیعت ، کوهنوردی فنی و دیواره نوردی می نویسم

غار کرفتو

آخرین دوشنبه سال برای گرفتن یک کلاه غار نوردی رفته بودم فروشگاه شکوه . به طور اتفاقی رحیم دانایی رو دیدیم . صحبت سال جدید و ... پیش اومد و گفتم که قصد دارم سفر نوروز رو با بازدید از مجموعه تخت سلیمان در تکاب شروع کنم . رحیم گفت خوب کرفتو هم که اونجاست حتما یه سری برو .

نقشه مسیر تا کرفتو

نقشه مسیر تا غار کرفتو

رسیدن به محل غار

از زنجان قبل از عوارضی اتوبان تبریز شما دو راه برای رفتن به سمت تکاب دارید . راه مطمئن تر جاده بیجار به تکابه اما در شرایطی که هوا مساعده و شما هم حوصله رانندگی در جاده ای پر پیچ وخم رو دارین جاده دندی هم گزینه خوبیه . این جاده از میان معدن معروف و عظیم انگوران عبور میکنه و بسیار خلوط و کم تردده . اما خوبی این مسیر در اینه که نرسیده به تکاب میتونید از مجموعه تخت سلیمان و زندان سلیمان هم بازدید کنید .

رو نقشه تکاب تا کرفتو با یک جاده شوسه متصل بود(در غالب نقشه ها این راه هنوز درج هم نشده و این بالا با خط قرمز مشخصش کردم ) . خلاصه دیدیم دیدن کرفتو که واجبه و رفتن به شاهین دژ سپس سقز برای رسیدن به کرفتو کمی غیر منطقی ، دل رو به دریا زدیم و پس از صرف ناهار از همون جاده مشخص شده در نقشه به سمت کرفتو رفتیم . جالب بود از جاده حدود ۲۰ کیلومتری فقط ۸ کیلومتر خاکی بود که اونم قابل قبول بود . همینکه دوباره آسفالت شروع میشه بعد از حدود ۳ کیلومتر جاده غار با تابلو مشخص شده است .

در مورد زمان بندی بگم که با یک رانندگی نرمال و با سرعت مطمئنه من از سه و نیم صبح از رودهن تو راه بودم و با احتساب بازدید از تخت سلیمان ، ناهار و کلی فس فس دیگه حدود ساعت ۱۵ رسیدیم به دهنه غار . جاده با یک انحراف دیگه به سمت چپ تا غار ادامه داره و آسفالته هم هست .

توضیحات غار به نقل از ویکی پدیا

کَرَفتو (به کردی: ئه‌شکه‌وتی که‌ره‌فتوو، Eşkewti Kereftû) نام یکی از غارهای مهم ایران است.

این غار در فاصله 64 کیلومتری شهر باستاني سقز در نزدیکی روستای یوزش‌باش کندی، استان کردستان قرار دارد و از جاذبه‌های گردشگری این استان است.کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاقهای طبقه سوم این غار وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده‌است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاقها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاقها با هم مرتبط باشند. نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده‌اند و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاقها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده‌است.

با توجه به پژوهشهای به عمل آمده، در دوران میان‌زیستی کرفتو در زیر آب بوده‌است و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده‌است. غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی‌های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده‌است. در حال حاضر طول غار حدود ۷۵۰ متر است و راههای فرعی متعددی از آن منشعب می‌شود. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخلهای غار تراشیده و اتاقها، راهرو و دالانهای متعددی را به وجود آورده‌اند.

این غار در سال ۱۳۷۹ گمانه زنی شد و با بررسی‌های باستان‌شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران‌های مختلف به دست آمد. کشف تراشه‌ای سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می‌تواند نشانه‌ای از استفاده انسان‌ها در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد.کشف تراشه‌های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می‌تواند نشانه‌ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونه سفال‌ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده‌های ششم تا هشتم ه. ق مسجل می‌سازد. اقداماتی در طول سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ انجام شده که شامل سامان دهی محوطه بیرون غار، پله بندی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس‌های بهداشتی و برق کشی غار است .

توضیحات جامعی در مورد غار به قلم بابک چاوه

موقعيت محلي غار و صخره هاي مرتفع پيرامون آن در ميان روستاهاي : مسعودآباد( تركان بلاغ )ديواندره از جنوب روستاي ميرسعيد سقز از غرب "روستاي علي آباد "نخوددره تكاب از شمال و روستاي يوزباش كندي از شرق و جنوب شرق محاط گرديده است دسترسي به اين غار از طريق شهر ديواندره و سه راهي تكاب گوربابا علي و از طريق سقز و مسير آسفالته صاحب به مير سعيد وازطريق تكاب و مسيرجاده روستاي علي آباد امكان پذير ميباشد. كرفتو به عنوان يكي از آثار شاخص وحايز اهميت استان تحت شماره 330 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است و در طول سال مورد بازديد زيادي بسياري از علاقمندان داخلي و خارجي قرار ميگيرد. غار كرفتو از انواع غارهاي آهكي وطبيعي است و به احتمال زياد در دوران سوم زمين شناسي شكل گرفته است.در گذشته بر اثر سكونت اقوام گوناگوني تغيرات دگرگونيها و دخل و تصرفاتي در غار ايجاد شده و فضايي به صورت اطاقهاي تودرتو راهرو و دالان عبوري و...به وجود امده و از اين جهت در ميان غارهاي دست كهن از شهرت خاصي برخوردار است و اين شهرت به دليل نبوده زيرا اين غار از لحاظ بافت ساختماني بي نظير است.ارتفاع دهانه ورودي غار(دهانه ورودي فعلي) از سر تپه در حدود20 الي 25 متربوده كه در گذشته راهي نسبتا سخت و دشوار در كمر كوه و صخره بيروني هدايت بازديد كنندگان به داخل غار را به عهده داشت به صورتيكه با قرار دادن تعدادي سنگچين و استفاده از پتكانهاي چوبي علاقمندان مي توانستند با دشواري به داخل راه يابند. در قسمت جلوي غار چهار طبقه معماري صخره اي و دست كن ايجاد شده كه در هر طبقه علاوه بر ايجاد اطاقهاي تو در تو با پنجره ها و نورگيرهايي به فضاي بيروني و درگاهي هاي مربوطه دالانها وراهروهاي عبوري به منظور ارتباط به طبقات پلهايي تراشيده شده درسنگ و... حتي اقدام به ايجاد جاي مناسب كلون و چفت و بست پنجر ه ها و درگاهيها نمود ه اند تا بيش از پيش امنيت هر قسمت را تامين نمايند و اين موضوع نشان از نوعي معماري پيشرفته و بكارگيري خاص ان دارد . البته به دليل ريزشهايي كه در اثر گذشت زمان در صخره هاي بيروني وپيرامون دهانه ورودي در مجموعه معماري صخرهاي غار ايجاد شده ، تعداد اطاقها و راهروهاي موجود در كليه طبقات در حال حاضر مشخص نيستند و بنظر ميرسد مجموعه معماري صخره اي و دست ساز غار بسيار گسترده تر از وضعيت كنوني ان باشد و اثار اين تخريبيها هنوز هم كاملا مشخص و واضح است.برسي ديواره برخي از اطاقهاي طبقات غار و راهروهاي عبوري انها نقوش به صورت تستليزه (ختاصه شده) ازجانوران و گياخان وجود دارد. زيباترين بخش معماري غار طبقه سوم ان است كه علاوه بر دقت تراشيدن و كندن اطاقها فرم خاص سقفها به صورت كماني و ايجاد درگاهيها و پلهاي استانه ان در پنجره ها و نور گيرهاي اطاقها فرم خاص سقفها به شيوه كماني و ايجاد درگاهيها و پلهاي استانه ان در پنجره ها و نورگيرهاي اطاقها از نظر تزيينات بكاررفته و... از اهميت خاصي برخوردار است و از نظر تزيينات موجود در پنجره ها قابل مقايسه با اثار موجود در معماري نوشيجان تپه همدان از دوران مادهاست. بر روي سر در و ورودي يكي از اطاقها طبقه سوم كتيبه اي يوناني وجود دارد كه تا حد زيادي صدمه ديده است. در اين كتيبه از الهه هراكس ياد شده و به همين دليل بسياري اين غار را معبد الهه يوناني نامگذاري كرده اند در اين كتيبه آمده است "اين خانه هراكس است هر كس در ان وارد شود در امان است " وجود اين كتيبه سبب شده تا برخي را بر اين عقيده باشد كه احتمالا اين غار مدتي به صورت موقت مورد سكونت و استقرار سلوكيان (جانشينان پس از اسكندر مقدوني )قرار گرفته كه پس از فتوحات مهرداد دوم اشكاني به سمت غرب ايران حركت نموده اند. ستون فقرات اصلي غار قريب به 750 متر طول دارد كه در اين مسير پر پيچ و خم دهانه ها و دالانهاي گوناگوني منشعب ميگردد و به همين جهت تا كنون كسي قادر به شناسايي تمماي اين مسير ها و تهيه نقشه كامل از ان نبوده است. مسير طبيعي غار در طول خويش داراي تفاوتهاي بسياري است. به طوري كه در برخي بخشها علاوه بر وسعت خاص دالانها و تالارهاي طبيعي و ارتفع زياد سقف انها قسمتهايي وجود دارد كه بايستي به حالت سينه خيز و به دشواري از انها عبور نمود. همين وضعيت خاص باعث شده تا افسانه ها و داستانهاي بسياري در ميان اهالي منطقه وجود داشته باشد و بسياري از طلسم غار و نحوه ايجاد ان سخن به ميان اورند حتي اين امر در نوشته هاي مولفين محلي استان تاثير گذارده و به ذكر چنين مطالبي پرداخته اند. پس از سالهاي متمادي تلاشهاي فراواني از سوي مقامات و مسيولين محلي به وي ه ميراث فر هنگي استان به عمل امده تا اين اثر برجسته تحت اجراي برنامه ساماندهي و ايجاد خدمات و تسهيلات رفاهي به منظور جذب گردشگران قرار گيرد. از عمده ترين اقداماتي كه از سال 1378 تا كنون كه توسط اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان كردستان در اين اثر باستاني انجام گرفته ميتوان موارد ذيل به عنوان نمونه اشاره كرد:

1) اجراي برنامه كاوش و حفاري در غار طي سه فصل و انجام عمليات خاكبرداري و تخليه خاكهاي موجود به ويژ ه در بخشهاي جلوي غار.

2)انجام عمليات برق رساني و نور پردازي محدوده داخلي غار تا بخش انتهاي ستون فقرات اصلي در جوانب گوناگون و محدوده بيروني ان.

3) ايجاد و احداث پله ها و پاگرد سنگي در محدوده بيروني غار و نصب پله فلزي در بخش بيروني دهانه آن جهت تردد سهل و اسان گردشگران.33

4)ايجاد سكوهاي سنگي به منظور استفاده در اقامت موقت روزانه بازديد كنندگان.

5)انجام عمليات خاكبرداري و ايجاد پاركينگ وسايل نقليه.

6)جمع اوري هدايت و كنترل آبهاي چشمه بيروني غار و احداث تاسيسات تصفيه آب به منظور تامين آب شرب بازديد كنندگان.

7 )احداث پايگاه عملياتي اطاقك نگهباني و بليط فروشي و سرويسهاي بهداشتي.

8 )نصب پته ها و نرده هاي چوبي در بخشهاي داخلي غار به منظور تامين امنيت گردشگران در هنگام بازديد از فضاهاي داخلي و...

با توجه به اقدامات و برنامه هاي انجام گرفته تا كنون بايستي يادآوري نمود كه در طي برنامه هاي كاوش و اجراي امور عملياتي تحقيقاتي نتايجي در خصوص وجود آثاري از دوران پيش از تاريخ دوران تاريخي و دوران اسلامي در غار كرفتو بدست امده است.

حالا توضیحات من

فکر کنم با مجموعه مطالب بالا فهمیدید چه پدری از این غار داره در میاد . البته با وجود این همه بازدید و پیمایش آماتوری هنوز نسبت به خیلی از غارهای فنی و نیمه فنی ما تمیز تره که این گویای حقیقتی تلخه .. . نه سعی نکنید توجیه کنید اینجا نگهبان داره و این حرفا .. . اینجا هم اگر نوشته ای رو در و دیوار غار بود بیشتر از گروه های کوهنوردی بود تا اسم افراد . حد اقل از پوست شکولات ، انواع باطری و نخ شیرینی خبری نبود که جای بسی خوشبختیه .

با مضمون کتیبه هرکول موافقم آخه هر کی میومده تو غار واقعا در امان بوده . هنوز با وجود پلکان سخت میشه وارد غار شد .البته سلوکیا ، اعقابشون یونانیا و هر بیگانه ای بیخود کرده طبیعت ایران رو به بت تقلبی خودشون هرکول وصل کرده . اما خب تاریخ رو هم نمیشه انکار کرد اون بدبختا از ترس اشکانیان مدتی تو این غار مخفی بودن .

زیبایی غیر قابل وصف این غار ۴ طبقه و تو در تو هر بازدید کننده ای رو حتی پسر کوچولوی غار نورد آماتور ۳ ساله منو هم به وجد میاره . البرز کلمه غار رو اینجا یاد گرفت و اولین غاری بود که در زندگیش پیمود .

منظره غار کرفتو از دور